Xã Hòa Hải, huyện Hương Khê có diện tích tự nhiên 15.858 ha, trong đó diện tích rừng là chủ yếu với trên 13.000 ha, nằm trong khu vực rừng vườn quốc gia Vũ Quang, nên có lợi thế về nguồn mật phấn hoa tự nhiên phong phú, đa dạng, phù hợp với nghề nuôi ong. Nhiều năm qua, mô hình nuôi ong lấy mật được người dân nơi đây lựa chọn trong phát triển kinh tế, mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình. Để mở rộng quy mô sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho người nuôi ong, xã Hòa Hải đã thành lập Hợp tác xã nuôi ong, bước đầu thu hút 28 hội viên tham gia.
Ông Nguyễn Xuân Tâm, xóm 3 xã Hòa Hải có hơn 10 năm gắn bó với nghề nuôi ong, hiện đang duy trì nuôi trên 50 đàn ong. Mỗi năm cho thu nhập từ 60 đến 70 triệu đồng. Đây là nguồn thu nhập chính của gia đình ông Tâm. Ong cũng mang lại nguồn thu nhập lớn cho người nông dân ở vùng quê miền núi này. Ông Tâm cho biết: “Chính nhờ nuôi ong mà gia đình tôi ổn định cuộc sống, có điều kiện để nuôi các con an học trưởng thành.”
Nghề nuôi ong ở Hòa Hải ban đầu chỉ là những hộ nhỏ lẻ nuôi theo phương pháp truyền thống, chủ yếu phục vụ nhu cầu gia đình. Những năm trước, toàn xã chỉ có 4 đến 5 hộ nuôi ong, mỗi hộ nuôi từ 5 đến 6 đàn. Thế nhưng, vài năm gần đây, tận dụng điều kiện tự nhiên thuận lợi, chi phí đầu tư thấp và thấy được hiệu quả kinh tế cao nên đến nay, toàn xã có gần 50 hộ nuôi ong với trên 1.300 đàn. Đáng chú ý là nguồn con giống tự nhiên được người dân săn bắt từ rừng đưa về vườn hộ chia đàn, thuần hóa để phát triển. Với lợi thế từ nguồn phấn hoa tự nhiên phong phú, đa dạng quanh năm cho nên sản phẩm mật ong nuôi của người dân Hòa Hải được đánh giá là tương đương với mật ong rừng tự nhiên, chất lượng đảm bảo, nguồn dinh dưỡng cao. Ông Đậu Đình Huấn, Xóm 4 xã Hòa Hải là người nuôi ong đã nhiều năm, đúc rút được nhiều kinh nghiệm, ông Huấn cho hay: “Cái khó nhất của nuôi ong rừng là thuần hóa giống và chia đàn. Việc nuôi ong ở địa phương chủ yếu là nuôi tự nhiên nên không phải đầu tư nguồn thức ăn”.
Để đẩy mạnh phong trào nuôi ong và tìm hướng giải quyết đầu ra cho sản phẩm nhằm nâng cao giá trị kinh tế cho người dân, Hội những người nuôi ong xã Hòa Hải đã quyết định thành lập HTX nuôi ong và tổ chức Đại hội lần thứ nhất nhiệm kỳ 2018 – 2021. Bước đầu thành lập có 28 xã viên tham gia, với tổng số vốn điều lệ là 89,6 triệu đồng. Mỗi xã viên góp vốn ban đầu tối thiểu là 3 triệu đồng, tối đa không quá 3,9 triệu đồng tương đương với 4 đàn ong. HTX sẽ triển khai các hoạt động, gồm: nuôi ong lấy mật, tư vấn kỹ thuật nuôi ong, bán các sản phẩm mật ong, sáp ong và phấn hoa, dịch vụ ong giống, dịch vụ vật tư, giống cây trồng vật nuôi, vận chuyển hàng hóa và các dịch vụ khác liên quan đến nông nghiệp. Hiện tại, số lượng đàn ong của Hợp tác xã có trên 120 đàn, năng suất mật đạt bình quân 8kg/1 đàn mỗi năm. Phấn đấu mỗi hội viên thu nhập bình quân đạt trên 24 triệu đồng/1 năm từ nghề nuôi ong.
Ông Phạm Viết Diện Giám đốc HTX Nuôi ong Hòa Hải, huyện Hương Khê cho biết: “Ban chủ nhiệm sẽ tham mưu, đề xuất địa phương cấp đất, huy động các nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất đưa HTX đi vào hoạt động hiệu quả. Quan tâm về tập huấn kiến thức khoa học kỹ thuật nuôi ong cho hội viên áp dụng vào thực tiến và tìm kiếm thị trường tiêu thụ mật ong ổn định”.
Bước đầu thành lập Hợp tác xã nuôi ong đã thu hút trên 50% người nuôi ong trên địa bàn tham gia . Hợp tác xã ra đời được hi vọng là sẽ tạo cơ hội cho các xã viên tiếp cận với kỹ thuật mới, từ đó thay đổi được thói quen nuôi truyền thống nhằm nâng cao chất lượng mật ong. Đồng thời xây dựng thương hiệu, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, quảng bá, tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định, giúp xã viên yên tâm đầu tư phát triển, mở rộng sản xuất chăn nuôi, đưa mật ong trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực của địa phương, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân.