Đền Trạng nhìn từ bên ngoài

 Đền Trạng được xây dựng trên 200 năm, tại thôn 2, xã Hương Thủy, huyện Hương Khê, hiện đã xuống cấp nghiêm trọng. Di tích đền Trạng được xây dựng đầu thời Nguyễn (năm Giáp Tuất 1814), và được trùng tu, tôn tạo vào năm 1908, dưới thời vua Duy Tân; Ngôi đền thờ Bắc Thành Đại tướng quân Nguyễn Hữu Hộ (là hậu duệ dòng họ Nguyễn ở làng Trung Định, tổng Chu Lễ xưa).

Hiện trạng phía trong ngôi đền...

Đền được xây dựng trên một quả đồi cao trong làng Trung Định, mặt hướng chính Tây, phía Đông là thung lũng Trung Định, phía Nam giáp làng Vĩnh Phúc, phía Bắc giáp mạch suối (Đập Trạng).

Theo sử sách ghi lại, “đại tướng quân Nguyễn Hữu Hộ là một tướng quân giỏi của Vua Quang Trung, được thụ phong giữ chức Tướng sĩ lang thừa lễ điện tri sự hành binh cai đội. Ông được giao trọng trách dẫn quân vào giải phóng Thăng Long.

Trong trận chiến oanh liệt tại Ngọc Hồi, Đống Đa, đại tướng quân Nguyễn Hữu Hộ đã bị thương nặng và hy sinh vào ngày mùng 3 Tết Kỷ Dậu (1789). Về sau ông được vua Quang Trung truy tặng danh hiệu “Bắc thành đại tướng quân”. Chính quyền và Nhân dân địa phương tưởng nhớ công đức của ông đã góp sức xây dựng nên ngôi đền Trạng để thờ cúng chu đáo đại tướng quân Nguyễn Hữu Hộ.

Lãnh đạo xã Hương Thủy trao đổi với ông Lê Văn Hòa, thôn 2...

Ông Phan Trọng Tám và ông Lê Văn Hòa, thôn 2, xã Hương Thủy đều khẳng định: “Đây là một ngôi đền linh thiêng thờ vị tướng quân giỏi người địa phương, ngôi đền có từ lâu đời, hiện đã xuống cấp; mong muốn cấp ủy, chính quyền, nhân dân và con em quê hương ở mọi miền tổ quốc cùng chung tay, góp sức xây dựng lại ngôi đền để giáo dục truyền thống cách mạng cho nhân dân muôn đời sau”.

Trải qua các cuộc chiến tranh và thiên tai khắc nghiệt, thời gian xây dựng từ lâu nên giờ đây đền Trạng đã xuống cấp nghiêm trọng. Nhiều năm qua, do không đảm bảo các điều kiện an toàn cũng như sự trang nghiêm của ngôi đền nên gia tộc Họ Nguyễn, xã Hương Thủy đã rước một số hiện vật như linh vị, ngai thờ, hộp áo, kiệu rước liên quan đến Thân thế và sự nghiệp của Đại tướng quân Nguyễn Hữu Hộ về lưu giữ, bảo quản, thờ tự ở nhà thờ họ Nguyễn Văn, tại Động Cửa, thôn 3, xã Hương Thủy.

Nhà thờ Họ Nguyễn, tại Động Cửa, thôn 3, xã Hương Thủy nơi cất giữ và thờ  linh vị, ngai thờ, hộp áo, kiệu rước liên quan đến Thân thế và sự nghiệp của Đại tướng quân Nguyễn Hữu Hộ 

Ông Nguyễn Sỹ Hùng, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội xúc động nói “Đền Trạng do lâu ngày không được quan tâm, chăm nom không đảm bảo việc thờ tự, vì vậy gia tộc chúng tôi đã xây dựng nhà thờ, rước ông về thờ tại nhà thờ họ Nguyễn; được tin cấp ủy, chính quyền xã có kế hoạch xây dựng tu bổ lại ngôi đền, chúng tôi rất phấn khởi và đồng tình với chủ trương, mong muốn ngôi đền sớm được tu bổ để nhân dân có nơi thắp hương, tri ân sự hi sinh, đóng góp của tướng quân Nguyễn Hữu Hộ đối với đất nước, quê hương”

Khuôn viên Đền Trạng (phía trong viền đỏ) nhìn từ trên cao

Ngôi đền linh thiêng thờ vị tướng quân giỏi, người con của xã Hương Thủy, ông hi sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, lúc 21 tuổi, mới lập gia đình và chưa có con. Hiện tại, nhiều hạng mục kiến trúc của ngôi đền đã hư hỏng nặng, cần được tu bổ, tôn tạo khẩn cấp.

Ông Nguyễn Văn Triều, Phó Chủ tịch UBND xã Hương Thủy cho biết: “Đền Trạng là một trong số ít di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu nhất của huyện Hương Khê, vừa là công trình có ý nghĩa trong đời sống tâm linh của người dân địa phương. Hiện nay UBND xã Hương Thủy đã có kế hoạch kêu gọi nguồn lực đầu tư tôn tạo, tu bổ và nâng cấp công trình để ghi nhớ sự hi sinh anh dũng của vị tướng tài giỏi, đồng thời tự hào về truyền thống lịch sử của quê hương”.

Đền Trạng tại thôn 2, xã Hương Thủy đã xuống cấp nghiêm trọng

Sự chung tay, góp sức của mỗi một người dân, nhớ về nguồn cội bằng những việc làm, hành động thiết thực để khôi phục, nâng cấp đền Trạng xứng tầm, đảm bảo qui định của Luật di sản văn hóa về hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân đối với di sản văn hóa; trong đó, giữ gìn, bảo vệ và phát huy di sản văn hoá là trách nhiệm chung của các cơ quan nhà nước, mọi tổ chức, cá nhân và của toàn xã hội.